Volgens Arrhenius splitsen zuren waterstofionen en basen hydroxide-ionen af als ze opgelost worden in water. Deze theorie is uiteraard alleen geldig in waterige oplossingen.
Svante Arrhenius
Johannes Nicolaus Brønsted
Volgens de theorie van Brønsted en Lowry is een zuur een protondonor (H+) en een base een protonacceptor.
Thomas Martin Lowry
Zuiver water geleidt de elektrische stroom (zo goed als) niet: er zijn (zo goed als) geen ionen aanwezig. Hetzelfde geldt voor zuiver azijnzuur (ijsazijn): er zijn geen ionen aanwezig.
Een mengsel van water en ijsazijn geleidt de elektrische stroom wel: er zijn ionen ontstaan.
De reactie die optreedt als een zuur (azijnzuur bijv.) opgelost wordt in water kan als volgt geschreven worden:
HA(aq)
+
H2O(vl)
H3O+(aq)
+
A-(aq)
Zuur
Base
Geconjugeerde zuur
Geconjugeerde base
of meer eenvoudig:
HA(aq) H+(aq) + A-(aq)
De evenwichtsconstante van deze protolysereactie van het zuur wordt de zuurconstante Kz (of aciditeitsconstante Ka - We gebruiken voortaan Ka als symbool) genoemd:
De reactie die optreedt als een base in water opgelost wordt is de volgende:
B(aq)
+
H2O(vl)
BH+(aq)
+
OH-(aq)
Base
Zuur
Geconjugeerde zuur
Geconjugeerde base
De evenwichtsconstante van deze protolysereactie van de base wordt de baseconstante Kb genoemd:
Er is een belangrijk verband tussen Ka van een zuur en Kb van de geconjugeerde base:
HA(aq) + H2O(vl) H3O+(aq) + A-(aq)
A-(aq) + H2O(vl) HA(aq) + OH-(aq)
Samengevat
Zuurconstante - Baseconstante
Een zuur is een protondonor:
HA(aq) + H2O(vl) H3O+(aq) + A-(aq)
Zuurconstante
Een base is een protonacceptor:
B(aq) + H2O(vl) BH+(aq) + OH-(aq)
Baseconstante